24/05/2023

Przepisy kodeksu spółek handlowych przewidują możliwość dokonania podziału spółek kapitałowych, a więc m.in. spółki z o.o.. Procedura taka może zostać wykonana albo poprzez rozdzielenie całego majątku spółki dzielonej pomiędzy inne spółki (dotychczas istniejące lub nowo założone), lub wydzielenie części majątku do innej spółki (w tym również nowo powstałej) i dalsze funkcjonowanie tej spółki dzielonej.

Czym jest podział spółki z o.o.?

Podział spółek

Czym jest podział spółki z o.o.?

Podział spółki jest jedną z form restrukturyzacji prowadzonej działalności. W wyniku podziału spółki dochodzi do podzielenia jej aktywów i pasywów oraz przeniesienia ich w całości lub w części, na istniejące bądź nowo utworzone spółki (lub spółkę). Podział spółki może służyć reorganizacji prowadzonej przez spółkę dzieloną działalności lub rozwiązaniu ewentualnego konfliktu pomiędzy jej wspólnikami.

Konsekwencją podziału jest konieczność zamiany udziałów lub akcji spółki dzielonej na udziały lub akcje spółki przejmującej lub spółki nowo zawiązanej, jakie otrzymają dotychczasowi wspólnicy spółki dzielonej. Na podstawie wyceny wartości bilansowej udziałów (akcji) dojść może także do ustalenia obowiązku uiszczenia dopłat na rzecz wspólników dzielonej spółki. Zasady dotyczące przyznawania udziałów lub akcji powinny zostać szczegółowo opisane w planie podziału.

Które spółki można podzielić?

Ustawodawca przewidział możliwość podziału wyłącznie do spółek kapitałowych, co oznacza, że tylko te spółki, tj. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, prosta spółka akcyjna oraz spółka akcyjna, posiadają zdolność podziałową zgodnie z przepisami k.s.h. Co ważne, ograniczenie ustawodawcy nie odnosi się jedynie do spółki ulegającej podziałowi. Także każda ze spółek powstałych w wyniku podziału, lub spółek na rzecz których przenoszony jest majątek spółki dzielonej, w zależności od wybranego sposobu podziału, musi być spółką kapitałową.

Przyczyny podziału spółek

Jedną z przyczyn podziału spółki jest chęć dywersyfikacji ryzyka związanego z prowadzoną działalnością. Taka możliwość występuje w przypadku podmiotów, które prowadzą działalność w różnym zakresie i możliwe jest oddzielenie poszczególnym działów i przeniesienie ich do innego podmiotu. Dzięki podziałowi spółki i przeniesieniu poszczególnych rodzajów działalności do różnych podmiotów konsekwencje ewentualnego niepowodzenia jednego z nich nie będą automatycznie obciążać pozostałych spółek.

O podziale spółki decydują często również przyczyny ekonomiczne i prawne związane są z profilem działalności prowadzonej przez spółkę. W niektórych przypadkach, aby zoptymalizować jedną z gałęzi działalności korzystne może być wydzielenie części majątku spółki do oddzielnego zarządzania. Taką reorganizację można przeprowadzić właśnie poprzez podział spółki i zawiązanie nowej, odrębnej spółki.

Plan podziału spółki

Co to jest plan podziału spółki?

Plan podziału jest to dokument o charakterze techniczno-organizacyjnym, który zawiera podstawowe założenia dotyczące planowanego podziału. Plan podziału powinien zostać sporządzony na piśmie, a następnie zgłoszony do rejestru KRS i ogłoszony w Monitorze Sądowym i Gospodarczym (lub innym miejscu, przeznaczonym do publikowania ogłoszeń spółki, co powinno wynikać z treści umowy spółki). Plan podziału przygotowywany jest przez zarządy spółek uczestniczących w podziale.

Spółka może odstąpić od ogłoszenia planu podziału, jeśli udostępni go przez okres 6 tygodni przed podjęciem uchwały o podziale na swojej stronie internetowej.

Kto sporządza plan podziału spółki?

Plan podziału tworzony i uzgadniany jest przez uczestniczące w podziale spółki. Przyjęcie planu podziału wymaga uchwały zarządu spółek uczestniczących w podziale, natomiast sam plan podziału może być podpisany zgodnie z zasadami reprezentacji. Oznacza to, że do prawidłowego sporządzenia planu podziału konieczne jest współdziałanie i wspólne podejmowanie decyzji przez zarządy spółki dzielonej oraz pozostałych spółek uczestniczących w podziale.

Elementy planu podziału spółki

Ustawodawca w przepisach szczegółowo wskazał obligatoryjne elementy planu podziału. Standardowy dokument, sporządzony zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami, powinien zawierać co najmniej:

  • typ, firmę i siedzibę każdej ze spółek uczestniczących w podziale,

  • stosunek wymiany udziałów lub akcji spółki dzielonej na udziały lub akcje spółek przejmujących bądź nowo zawiązanych i wysokość ewentualnych dopłat,

  • zasady dotyczące przyznania udziałów (akcji) w spółkach przejmujących lub nowo zawiązanych,

  • dzień, od którego udziały (akcje) wskazane wyżej uprawniają do uczestnictwa w zysku spółki przejmującej lub nowo zawiązanych,

  • prawa przyznane wspólnikom oraz osobom szczególnie uprawnionym w spółce dzielonej,

  • szczególne korzyści dla członków organów spółek,

  • dokładny opis i podział składników majątku przypadających poszczególnym spółkom,

  • podział między wspólników dzielonej spółki udziałów lub akcji spółek przejmujących lub spółek nowo zawiązanych oraz zasady podziału.

Ponadto do planu podziału należy sporządzić i załączyć dodatkowe dokumenty, w tym projekt uchwały o podziale, projekt zmian w umowie (statucie) spółki przejmującej lub projekt umowy (statutu) spółki nowo zawiązanej, ustalenie wartości majątku spółki dzielonej na określony dzień w miesiącu poprzedzającym złożenie wniosku o ogłoszenie planu podziału oraz oświadczenie zawierające informację o stanie księgowym spółki, sporządzone dla celów podziału.

Umowa spółki powstałej w wyniku przeprowadzenia procedury podziału musi każdorazowo odpowiadać przepisom właściwym dla wybranej formy prawnej. Obejmuje to również kwestie m.in. powołanych organów lub wysokości kapitału zakładowego.

Badanie planu podziału spółki dzielonej

W przypadku podziału spółki i przygotowania planu podziału spółki dzielonej co do zasady konieczne jest poddanie przygotowanego planu podziału badaniu w zakresie poprawności i rzetelności przez biegłego rewidenta. Biegłego wyznacza właściwy miejscowo dla siedziby spółki dzielonej sąd rejestrowy na wspólny wniosek spółek uczestniczących w podziale. Wspólnicy spółek uczestniczących w podziale mogą jednak zrezygnować z badania planu podziału przez biegłego co może znaczącą przyspieszyć procedurę podziału i zmniejszyć jej koszty. Rezygnacja z badania przez biegłego musi zostać wyrażona przez wszystkich wspólników uczestniczących w podziale.

Co to jest plan podziału spółki?

Wspólnicy spółki dzielonej oraz spółek uczestniczących w podziale - uprawnienia

Zgodnie z obowiązującymi przepisami wspólnicy wszystkich spółek biorących udział w procedurze podziału mają przyznane stosowne uprawnienia związane z kontrolą podejmowanych w tym zakresie działań. W szczególności uprawnienia te polegają na umożliwieniu im przeglądania:

  • planu podziału,

  • sprawozdania finansowego oraz sprawozdania zarządów z działalności spółki dzielonej i spółek przejmujących,

  • dokumentów stanowiących załączniki do planu podziału, w tym w szczególności projektu uchwały o podziale czy projektu umowy nowej spółki,

  • sprawozdania zarządów dla celów podziału,

  • opinii biegłego z badania planu podziału.

Co do zasady wspólnicy mają prawo przeglądać sprawozdania spółek uczestniczących w podziale za okres 3 lat wstecz, z tym że jeśli którakolwiek ze spółek prowadzi działalność w krótszym okresie, to uprawnienie wspólników obejmuje przeglądanie dokumentów za cały okres działalności takiej spółki.

Wspólnicy mogą żądać umożliwienia im przeglądania opisanych powyżej dokumentów bezpłatnie w lokalu spółki. Uprawnienie to jednak wygasa, jeśli spółka nie później niż na miesiąc przed dniem rozpoczęcia zgromadzenia wspólników albo walnego zgromadzenia spółki dzielonej, na którym ma być powzięta uchwała w sprawie podziału, nieprzerwanie do dnia zakończenia zgromadzenia podejmującego uchwałę w sprawie podziału, bezpłatnie udostępni do publicznej wiadomości te dokumenty na swojej stronie internetowej bądź udostępni te dokumenty wspólnikowi w wersji elektronicznej z możliwością ich druku.

 

grafika_akapity.png

Zdobądź największe kompendium wiedzy i wykorzystaj je w praktyce! Niemal 1000 pytań i odpowiedzi na temat spółki z o.o. Sprawdź nasze książki!

Jakie są zasady i rodzaje podziału spółki?

Zasady podziału spółki

Pomimo, iż większość czynności związanych z podziałem spółki przygotowywanych i dokonywanych jest przez zarząd, to jednak ostatecznie wymagana jest uchwała o podziale podjęta przez zgromadzenie wspólników (walne zgromadzenie spółki) podmiotu podlegającego podziałowi oraz każdej ze spółek uczestniczących w podziale, o ile spółki te nie mają zostać zawiązane w wyniku podziału. Podział spółki następuje z chwilą wykreślenie spółki dzielonej z KRS lub rejestracji nowej spółki w KRS powstałej w wyniku podziału przez wydzielenie lub rejestracji podwyższenia kapitału zakładowego spółki przejmującej.

Podział przez przejęcie

Pierwszym z uwzględnionych przez ustawodawcę rodzajów podziału spółki jest podział przez przejęcie. Procedura ta obejmuje przeniesienie całego majątku spółki dzielonej na inne spółki już istniejące za udziały lub akcje spółki przejmującej, które obejmują wspólnicy spółki dzielonej. Oznacza to, że dotychczasowi wspólnicy spółki dzielonej nabędą udziału (akcje) spółki przejmującej.

Podział przez zawiązanie nowych spółek

Procedura podziału może zostać przeprowadzona również w drodze podziału majątku spółki dzielonej i zawiązanie w jej miejsce co najmniej dwóch nowych spółek. W wyniku tak przeprowadzonego podziału wspólnicy spółki dzielonej w zamian za posiadane udziały (akcje) w spółce dzielonej otrzymują udziały (akcje) w spółkach nowo zawiązanych, zgodnie z przyjętym stosunkiem wymiany udziałów lub akcji.

Podział przez przejęcie i zawiązanie nowej spółki

Ta forma stanowi kombinację łączącą możliwość przejęcia i zawiązania nowej spółki. W wyniku zastosowania tej opcji podziału dojdzie do podziału poprzez przejęcie całości majątku spółki dzielonej częściowo przez istniejącą spółkę, a w części przez spółkę nowo zawiązaną. W tym wariancie wspólnicy spółki dzielonej w zamian za posiadane udziały (akcje) w spółce dzielonej otrzymują udziały (akcje) w spółce istniejącej oraz nowo zawiązanej.

Podział przez wydzielenie

Ta forma nie do końca stanowi podział w ustawowym rozumieniu, ponieważ w wyniku jej zastosowania jedynie część majątku spółki dzielonej w rzeczywistości przeniesiona zostanie na rzecz spółki przejmującej lub spółki nowo zawiązane. W pozostałym zakresie spółka dzielona zachowa swój byt prawny i będzie trwać dalej w niezmienionej formie.

Podział przez wydzielenie polegać będzie więc co do zasady na obniżeniu kapitału zakładowego spółki dzielonej oraz przeniesieniu wydzielonej części praw i obowiązków spółki dzielonej na inną spółkę. Z obniżeniem kapitału zakładowego spółki dzielonej łączyć się będzie również podwyższenie kapitału zakładowego spółki przejmującej lub zasilenie tego kapitału względem spółki nowo powstałej. Możliwy jest jednak podział przez wydzielenie bez obniżania kapitału zakładowego spółki dzielonej w sytuacji gdy majątek spółki jest wydzielany z innych kapitałów niż kapitał zakładowy (np. z kapitału zapasowego lub rezerwowego).

Ten rodzaj podziału w szczególności wykorzystywany jest w sytuacji wydzielenia danego przedmiotu działalności do odrębnego podmiotu, czyli ma za zadanie reorganizację prowadzonej przez spółkę dzieloną działalności.

Jakie są skutki podziału spółki?

W przypadku podziału spółki, w wyniku którego rozdzielony zostanie cały należący do niej majątek, spółka dzielona zostaje rozwiązana bez przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego. Wykreślenie następuje z urzędu w dniu rejestracji podziału spółki.

Wynikiem zastosowania procedury podziału przez wydzielenie będzie podwyższenie kapitału zakładowego spółki przejmującej lub zawiązanie nowej spółki.

Ile trwa podział spółki?

Ile trwa podział spółki?

Procedura podziałowa, ze względu na swoją złożoność oraz wskazany ustawowo czas niektórych jej etapów, może trwać kilka miesięcy. W rzeczywistości na czas trwania postępowania wpływ będzie miała także postawa sądu rejestrowego i tempo jego prac np. w zakresie wyznaczenia biegłego do zbadania planu podziału lub samo rozpatrzenie wniosku o rejestrację podziału.

Jeżeli rozważasz dokonanie podziału swojej spółki lub prowadzona przez Ciebie aktualnie spółka ma wziąć udział w procedurze podziałowej zapraszamy do kontaktu z naszymi doświadczonymi doradcami z Kancelarii PragmatIQ. Zapraszamy również do zapoznania się z naszą ofertą.

Andrzej Illukiewicz 


Kacper Ziniak
Kacper Ziniak
Radca prawny

Strona korzysta z plików cookie w celu realizacji usług zgodnie z Polityką Prywatności. Możesz samodzielnie określić warunki przechowywania lub dostępu plików cookie w Twojej przeglądarce.