CIT estoński w spółce z o.o.

Wprowadzony w 2022 r. Polski Ład znacznie złagodził początkowe brzmienie przepisów w zakresie ryczałtu od dochodów spółek, zwanego potocznie estońskim CIT. W wyniku nowelizacji ograniczono wymogi skorzystania z preferencyjnej formy opodatkowania oraz obniżono stawki podatku. W następstwie tego, coraz więcej spółek decyduje się na przyjęcie tej formy rozliczania z fiskusem.

Na czym polega CIT estoński 2024?

Ryczałt od dochodów spółek, potocznie nazywany estońskim CIT, jest preferencyjną formą opodatkowania niektórych podatników podatku dochodowego od osób prawnych. Jego głównym założeniem jest brak konieczności zapłaty podatku aż do momentu dystrybucji zysku. Oznacza to, że spółka nie płaci podatku na bieżąco, a jedynie w momencie podziału zysku (wypłata dywidendy) lub pokrycia strat sprzed okresu opodatkowania estońskim CIT.

Ile wynosi podatek estoński?

obowiązującymi stawkami na estońskim CIT są:

• 10% - dla spółek rozpoczynających działalność lub posiadających status „małego podatnika”

• 20% - dla pozostałych spółek.

O tym, jak ustalić czy spółka posiada status małego podatnika, można przeczytać w artykule 9% CIT – kiedy spółka z o.o. może skorzystać?

Czy CIT estoński się opłaca?

Porównując stawki podatku pomiędzy estońskim CIT a „klasycznym” CIT, gdzie wynoszą one odpowiednio 9% (dla małych podatników) i 19% - można się zastanawiać na czym polega preferencja. Otóż, estoński CIT z pewnością jest atrakcyjną formą opodatkowania z perspektywy wspólników. Generalnie, od wypłaconej dywidendy należy pobrać PIT w wysokości 19%, tak jak na zasadach ogólnych. W przypadku estońskiego CIT, wspólnikom przysługuje jednak odliczenie od podatku odpowiedniej części ryczałtu zapłaconego przez spółkę: 90% w przypadku spółki będącej małym podatnikiem i rozpoczynającej działalność oraz 70% w pozostałych przypadkach.

Ostatnie interpretacje indywidualne potwierdzają możliwość dokonania odliczenia nie tylko przy podatku od zysku wypłaconego na koniec roku, ale także przy zaliczkach na poczet przyszłych zysków. Więcej o tym przeczytasz w artykule Estoński CIT – odliczenie także przy wypłacie zaliczek na poczet zysku.

Taki mechanizm odliczenia sprawia, że efektywny poziom obciążenia podatkowego dla wspólników wynosi około 20% w przypadku małych podatników lub 25% w przypadku pozostałych spółek. Dla porównania, w przypadku CIT na zasadach ogólnych, stawki obciążenia wynoszą odpowiednio 26% i 34%. Co ważne, w przypadku, gdy spółka nie przeznacza wszystkich zysków do wypłaty, efektywne opodatkowanie może być jeszcze niższe.

Należy jednak zaznaczyć, że mechanizm odliczenia zapłaconego ryczałtu od podatku PIT wspólnika obowiązuje jedynie w przypadku wypłaty „klasycznej” dywidendy. Takiego odliczenia można dokonać przy wypłacie zysków w innej formie – m.in. ukrytych zysków lub wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą.

Kto może być na CIT estońskim?

Od początku 2022 r. (i w 2024 roku obowiązują to nadal) przepisy regulujące ryczałt od dochodów spółek są zdecydowanie bardziej liberalne niż w roku poprzednim i dlatego też wiele spółek w ostatnim czasie zdecydowało się na wybór tej formy opodatkowania. Wśród korzystnych zmian można wskazać m.in. poszerzenie grona podmiotów uprawnionych do estońskiego CIT, zlikwidowanie limitu rocznych przychodów, czy obowiązku ponoszenia określonych nakładów inwestycyjnych. Z CIT estońskiego mogą skorzystać spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, proste spółki akcyjne, spółki akcyjne, spółki komandytowe oraz spółki komandytowo-akcyjne.

CIT estoński 2024 warunki

Niemniej, możliwość wyboru estońskiego CIT w dalszym ciągu związana jest z koniecznością spełniania szeregu kryteriów. Przede wszystkim, nie więcej niż 50% przychodów spółki może pochodzić:

• z wierzytelności,

• z odsetek i pożytków od wszelkiego rodzaju pożyczek,

• z części odsetkowej raty leasingowej,

• z poręczeń i gwarancji,

• z praw autorskich lub praw własności przemysłowej, w tym z tytułu zbycia tych praw,

• ze zbycia i realizacji praw z instrumentów finansowych,

• z transakcji z podmiotami powiązanymi – w przypadku gdy w związku z tymi transakcjami nie jest wytwarzana wartość dodana pod względem ekonomicznym lub wartość ta jest znikoma.

Ponadto, spółka jest zobowiązana spełnić poniższe warunki:

• zatrudnianie przynajmniej 3 osób (z wyłączeniem wspólników) na umowę o pracę, a w przypadku osób zatrudnionych w oparciu o inne umowy – także ponoszenie wydatków na wynagrodzenia w wysokości przynajmniej trzykrotności przeciętnego wynagrodzenia (warunek ten ulega złagodzeniu dla spółek posiadających status małego podatnika i rozpoczynających działalność),

• udziałowcami spółki są wyłącznie osoby fizyczne, nieposiadające praw majątkowych związanych z prawem do otrzymania świadczenia jako założyciele (fundatorzy) lub beneficjenci fundacji, trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym,

• nieposiadanie udziałów (akcji) w kapitale innej spółki, tytułów uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym lub w instytucji wspólnego inwestowania, ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną oraz innych praw majątkowych związanych z prawem do otrzymania świadczenia jako założyciel (fundator) lub beneficjent fundacji, trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym,

• niesporządzanie za okres opodatkowania estońskim CIT sprawozdań finansowych zgodnie z MSR na podstawie ustawy o rachunkowości,

• spółka nie jest przedsiębiorstwem finansowym w rozumieniu ustawy o CIT,

• nieudzielanie w zakresie działalności gospodarczej spółki kredytów konsumentom,

• spółka nie jest podatnikiem osiągającym dochody z działalności gospodarczej prowadzonej na terenie specjalnej strefy ekonomicznej lub w określonej decyzji o wsparciu nowych inwestycji,

• spółka nie została postawiona w stan upadłości lub likwidacji.

Reorganizacja a przejście na estoński CIT

Ustawa o CIT przewiduje również pewne ograniczenia czasowe dla spółek, które przeprowadziły określone czynności reorganizacyjne. Jeżeli spółka z o.o.:

• powstała w wyniku podziału lub połączenia,

• została utworzona przez podmioty, które tytułem wkładu wniosły składniki majątku otrzymane w wyniku likwidacji innych podmiotów, w których posiadały udziały,

• została utworzona przez podmioty, które w roku utworzenia lub roku następnym wniosły aportem przedsiębiorstwo, ZCP lub składniki przedsiębiorstwa o wartości powyżej 10 tys. euro

- nie będzie mogła skorzystać z estońskiego CIT w roku rozpoczęcia działalności i w roku następnym (nie mniej niż 24 miesiące).

Takie ograniczenie ma również zastosowanie w odniesieniu do:

• spółek podzielonych przez wydzielenie

• spółek, które aportowały do innego podmiotu przedsiębiorstwo, ZCP lub składniki tego przedsiębiorstwa o wartości powyżej 10 tys. euro, lub składniki majątku otrzymane w wyniku likwidacji innych podmiotów,

- z tym, że ww. okres karencji będzie liczony od dokonania podziału lub wniesienia wkładu.

Co ważne, takich ograniczeń nie wprowadzono w odniesieniu do spółek powstałych z przekształcenia. Oznacza to, że spółka, która ulegnie przekształceniu, będzie mogła od razu po jego dokonaniu korzystać z estońskiego CIT. W takiej sytuacji jednak, konieczne będzie ustalenie tzw. dochodu z przekształcenia, czyli nadwyżki pomiędzy wartością poszczególnych składników majątku ustaloną zgodnie z przepisami o rachunkowości na dzień przekształcenia (wartość bilansowa netto) ponad ich wartością podatkową.

W przypadku powstania takiego dochodu, spółka wykazuje go w informacji CIT/KW (załącznik do zeznania CIT-8), składanej do urzędu skarbowego w terminie do końca trzeciego miesiąca pierwszego roku opodatkowania w formie estońskiego CIT. Dochód z  przekształcenia podlega opodatkowaniu wg stawki 19%.

Podatek z tego tytułu można również odprowadzić w częściach w okresie maksymalnie do 2 lat, licząc od końca pierwszego roku opodatkowania ryczałtem. Co ważne, nie podlega on umorzeniu.

Obowiązki spółki i wspólników przy przejściu na estoński CIT

Przechodząc na ryczałt od dochodów, spółka powinna złożyć do właściwego urzędu skarbowego zawiadomienie o wyborze opodatkowania ryczałtem na formularzu ZAW-RD. Zawiadomienie powinno zostać złożone w terminie do końca pierwszego miesiąca pierwszego roku podatkowego, w którym spółka ma być opodatkowana estońskim CIT.

Przykład

Spółka planuje rozpocząć opodatkowanie ryczałtem od dochodów spółek od dnia 1 czerwca. W związku z tym, do dnia 30 czerwca powinna złożyć formularz ZAW-RD we właściwym urzędzie skarbowym.

W przypadku wspólników, będących osobami fizycznymi, wymagane jest poinformowanie spółki o podmiotach, w których posiadają bezpośrednio lub pośrednio co najmniej 5% udziałów, ogółu praw i obowiązków, tytułów uczestnictwa lub innych podobnych praw. W związku z tym, każdy ze wspólników z osobna jest zobowiązany do złożenia oświadczenia OSW-RD bezpośrednio do spółki (tego oświadczenia nie składa się do urzędu skarbowego). Formularz należy składać do końca pierwszego miesiąca każdego roku podatkowego opodatkowania ryczałtem.

Sprawozdanie finansowe przed wejściem na estoński CIT

Na dzień poprzedzający dzień rozpoczęcia opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek, należy zamknąć księgi rachunkowe i sporządzić sprawozdanie finansowe. Przykładowo, jeżeli spółka z o.o. planuje opodatkowanie estońskim CIT od 1 czerwca, musi sporządzić sprawozdanie finansowe na dzień 31 maja. Jeżeli zmiana formy opodatkowania jest planowana na początek kolejnego roku podatkowego, można wykorzystać sprawozdanie finansowe przygotowane na ostatni dzień poprzedniego roku.

Dodatkowym wymogiem przy sporządzaniu sprawozdania finansowego przy przejściu na estoński CIT, jest odpowiednie wyodrębnienie w kapitale własnym:

• kwoty zysków niepodzielonych i kwoty zysków podzielonych, które odniesiono na kapitały, a zostały wypracowane w latach poprzedzających pierwszy rok opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek;

• kwoty niepokrytych strat, które zostały poniesione w latach poprzedzających pierwszy rok opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek.

Co ważne, wraz z zamknięciem ksiąg rachunkowych powstaje obowiązek rozliczenia klasycznego podatku dochodowego CIT i złożenia zeznania CIT-8 za rok podatkowy poprzedzający opodatkowanie ryczałtem od dochodów spółek.

W zeznaniu podatkowym za okres poprzedzający bezpośrednio wejście w estoński CIT, spółka powinna dokonać rozliczenia tzw. korekty wstępnej. Dokonuje się tego we wspomnianym już formularzu CIT/KW dołączanym do CIT-8.

Dochodem z tytułu korekty wstępnej (zwanym także dochodem od różnic przejściowych) jest różnica pomiędzy:

• przychodem, na który składają się:

  • przychody księgowe za poprzednie lata, które nie stanowiły dotąd przychodów podatkowych oraz

  • koszty podatkowe za poprzednie lata, które nie stanowiły dotąd kosztów księgowych.

a

• kosztem, będącym sumą:

  • przychodów podatkowych za poprzednie lata, które nie stanowiły dotąd przychodów księgowych oraz

  • kosztów księgowych za poprzednie lata, które nie stanowiły dotąd kosztów podatkowych.

W przypadku wystąpienia dodatniej różnicy pomiędzy powyższym przychodem a kosztem, będzie ona opodatkowana wg stawki 19% CIT.

Wykazanie podatku z tytułu korekty wstępnej nie oznacza, że będzie podlegać on zapłacie. Co do zasady, jest on płatny w ciągu miesiąca po zakończeniu ostatniego roku opodatkowania estońskim CIT. Jednakże, jeśli estoński CIT będzie stosowany przez spółkę przynajmniej przez 4 lata podatkowe, to zobowiązanie podatkowe z tego tytułu wygaśnie w całości.

Ukryte zyski CIT estoński 2024

Ukrytymi zyskami nazywa się wszelkie świadczenia wykonane przez spółkę na rzecz podmiotów powiązanych (w szczególności wspólników), inne niż podzielony zysk, jeżeli są one związane z prawem do udziału w zysku. Wśród przykładowych ukrytych zysków można wskazać m.in. pożyczkę udzieloną przez spółkę wspólnikowi, darowizny, wydatki na reprezentację, czy nieodpłatne świadczenia na rzecz wspólnika.

Nie oznacza to jednak, że wszystkie świadczenia na rzecz spółki są uznawane za ukryty zysk. Ukrytym zyskiem nie jest w szczególności wynagrodzenie z tytułu umowy o pracę, umowy zlecenia, powołania czy kontraktu menadżerskiego w części, w jakiej suma tych wynagrodzeń wypłacona wspólnikowi w danym miesiącu nie przekracza pięciokrotności średniego miesięcznego wynagrodzenia wypłacanego łącznie przez podatnika z tytułu ww. umów, nie więcej jednak niż pięciokrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw.

Ukrytym zyskiem nie jest również wartość wynagrodzenia dla wspólnika świadczącego usługi w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, jeżeli wynagrodzenie ustalone jest na warunkach rynkowych.

Szczegółowy katalog ukrytych zysków przedstawiliśmy w artykule Wypłaty do wspólników spółki na estońskim CIT – na co uważać? 

W przypadku uznania świadczenia za ukryty zysk, jego wartość będzie podlegała opodatkowaniu wg stawki 10% lub 20% CIT.

Komu opłaca się CIT Estoński?

Skorzystać na estońskim CIT mogą wspólnicy każdej spółki, która spełnia opisane powyżej wymogi. CIT estoński jest szczególnie dobrym rozwiązaniem dla wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, którzy poza korzystnym opodatkowaniem, nie muszą płacić składek ZUS oraz daniny solidarnościowej, a ponadto mają zabezpieczony majątek osobisty. Więcej o tym dlaczego warto przekształcić się w spółkę z o.o. można dowiedzieć się z naszego artykułu Przekształcenie w spółkę z o.o. – kiedy warto je rozważyć?

Rozważasz założenie spółki z o.o.? A może zastanawiasz się, czy estoński CIT to korzystne rozwiązanie dla Twojej działalności? Na te i inne pytania odpowiedzą nasi specjaliści. Zapraszamy do kontaktu  oraz sprawdzenia naszej oferty.  

Kinga Marosz

Eryk Stefanicki

Krzysztof Kaczmarek